Meta Veri Nedir?

Meta veriler, bir web sayfasını belge ya da dosya vb. bir şeyde yer alan verileri tanımlayabilmek adına kullanılmakta olan bilgilerdir. Meta verileri düşünmenin farklı bir yöntemi de verilerin ne olduğunun kısa bir özeti ya da açıklamasıdır.

Bir belge için oldukça basit olan bir meta veri örneği, yazar, dosya boyutu, belgenin oluşturulduğu tarih ve belgeyi açıklayan anahtar sözcükler gibi bir bilgi koleksiyonunu içerebilmektedir. Bir müzik dosyasının meta verileri, sanatçı ismini , sanatçıya ait albümü ve müziğin piyasaya sürüldüğü tarihi içerebilmektedir. Bilgisayar dosyaları için ise meta veriler, ilişkili bir ANNOT dosyasında meta verileri saklayan bazı EPUB kitap dosyalarında da olduğu gibi, dosyanın içinde ya da farklı bir yerde saklanabilir. Meta veriler, her sektör tarafınca her yerde çeşitli biçimlerde kullanılmakta olan perde arkası bilgileri temsil etmektedir. Bilgi sistemleri, sosyal medya, web siteleri, yazılımlar, müzik hizmetleri ve çevrimiçi perakendecilik sektöründe her konumda yer almaktadır. Meta veriler, nelerin dahil edildiğini seçmek adına manuel bir şekilde oluşturulabilir, fakat verilere dayalı bir şekilde otomatik olarak da oluşturula bilinmektedir.

Meta Veri Ne Değildir?

Meta veriler, tarif eden verilerdir, fakat verilerin kendisi değildirler. Örnek olarak , bir Microsoft Word belgesinde depolanmış yazar ve oluşturma tarihi meta verileri, belgenin tamamı değil, bunun yerine dosya ile ilgili sadece birkaç ayrıntıdır.

Meta veriler gerçekçi veriler olmadığından dolayı , genel olarak güvenli bir biçimde herkese açık bir duruma getirilir çünkü ham durumdaki verilere herhangi birinin erişmesine izin vermez. Örnek olarak, bir web sayfası ya da video dosyası ile ilgili özet ayrıntıları bilip dosyanın ne olduğunu anlayabilmek için yeterli olmaktadır, ancak asıl olarak bütün sayfayı görebilmek ya da bütün videoyu oynatabilmek için yeterli seviyede değildir.

Meta verileri, kitaplığınızda yer alan bir kitap ile ilgili bilgi içeren bir kart dosyası olarak düşünün; meta veriler kitabın kendisi değildir. Kart dosyasını incelip bir kitap ile ilgili birçok şey öğrenebilirsiniz, fakat okuyabilmek için kitabı açmanız gerekmektedir.

Meta Veri Türleri Nelerdir?

Meta veriler birkaç türde gelmekte ve kabaca bir işletme, teknik ya da operasyonal bir şekilde kategorize edilebilecek çeşitli geniş amaçlar için kullanılmaktadır.

Tanımlayıcı özellikte olan meta veri , örnek olarak başlık, konu, tür, yazar ve oluşturma tarihini içerebilmektedir.

Haklar meta verileri telif hakkı durumu, hak sahibi ya da lisans ait koşulları içerebilir.

Teknik meta veri dosya türleri, dosya boyutu, dosya oluşturulma tarihi ve saatini , sıkıştırma şeklini içermektedir. Teknik meta veriler genel olarak dijital nesne yönetimi ile beraber çalışabilirlik adına kullanılır.

Koruma meta veriler gezinme işleminde kullanılmaktadır. Örnek koruma meta veri özellikleri, bir öğenin hiyerarşi ya da sıradaki yerini içermektedir.

Biçimlendirme dilleri gezinme ve beraber çalışabilirlik adına kullanılmakta olan meta verileri içermektedir. Özellikler başlık, ad, tarih, liste ve paragraf içerebilmektedir.

Meta Veri Niçin Gereklidir?

Standartlaştırılmış olan süreçlerin, terminolojinin (kavramlar ve tanımlar), değişkenlerin ve kod listelerinin ortak olarak kullanımı ile bütün istatistik üretiminde baştan sona bir standartlaşma sağlanmakta ve ortak bir dil yaratılmaktadır.

İstatistik üretim sürecinde kullanılmakta olan bütün verilerin adı, tanımı, alabildiği ve alabileceği değerler ve bu değerlerin anlamları tanımlı hale gelmektedir. Verilerin kurum içi ve kurumlar arası ortak olarak anlaşılması sağlanıp, Ulusal ve Uluslararası İstatistik Sistemi içinde koordine ve entegrasyonu sağlanmaktadır. Mükerrerlik durumu önlenerek ortak çalışma güçlendirilir.

Veri ve meta veri bilgileri oluştuğu zaman kayıt altına alınıp versiyonluma işlemi yapılarak bu sayede kurumsal hafıza oluşturulur. Veri, meta verisi ile birlikte yer aldığı zaman onu kullanabilmek isteyen herkes için kolay erişilip anlaşılır olur.