TLD (Üst Düzey Etki Alanı) Nedir?

Eklenme Tarihi: 4 Eylül 2021 01:43

Üst düzey alan adının kısaltması olan TLD , bir alan adının son bölümüdür. Diğer bir deyişle, son noktadan sonra gelen kısımdır. En yaygın örnek .com’dur. Ancak bu makalede inceleyeceğimiz çok fazla çeşit TLD vardır.

Onu “en üst düzey” yapan şeyin ne olduğunu anlamak için, alan adınızın tam yapısını incelemek faydalı olacaktır.

Herhangi bir alan adına bakarsanız; noktalarla birbirine bağlanmış bir dizi kelime, harf veya sayı görürsünüz. Örneğin, Kinsta barındırma panosu my.kinsta.com’da bulunur (iki noktayla ayrılmış üç kelime).

Her “nokta” farklı bir segmenti temsil eder ve bilgisayarların (bir web tarayıcısı gibi) uygun içeriği bulmasına yardımcı olur. Ayrıca, her segment farklı bir “seviye”dir. En üst seviyeden başlarsınız (yani TLD) ve sayılarla yükselirsiniz. Örneğin, Kinsta barındırma kontrol panelinin URL’sine geri dönerseniz şunları elde edersiniz:

.com – üst düzey
.kinsta – ikinci seviye
my – üçüncü seviye, bu durumda alt etki alanı olarak da adlandırılır.

Teoride, bundan daha fazla seviyeye sahip olabilirsiniz ancak bunu nadiren göreceksiniz.

Bu nedenle, alan adınızı bir alan adı kayıt kuruluşuna kaydettiğinizde hem ikinci düzey alan adını (ör. “kinsta”) hem de üst düzey etki alanını (ör. “.com”) seçmiş olursunuz. Ardından, barındırma kontrol panelinizden ek düzeyler ekleyebilirsiniz (üçüncü düzey alt etki alanı “benim” gibi).

TLD; web sitenizi markalamanıza yardımcı olmanın yanı sıra, Alan Adı Sisteminde (DNS) önemli bir rol oynar.

TLD’lerin Üç Farklı Türü Vardır

Bu noktaya kadar TLD’lerden tek bir birleşik kategori olarak bahsediyorduk. Ancak IANA/ICANN tarafından tanınan üç tür TLD vardır.

IANA, bu üç TLD türünü resmi olarak tanır:

gTLD – Genel Üst Düzey Etki Alanları
sTLD – Sponsorlu Üst Düzey Alan Adları
ccTLD – Ülke Kodu Üst Düzey Etki Alanları

Geçmişte, TLDlerin seçimi çok daha sınırlıydı. Ancak politikadaki bazı son değişiklikler sayesinde, büyük çoğunluğu gTLD kategorisine uyan bu üç çekirdek grup arasından seçim yapabileceğiniz binden fazla TLD var.

1. gTLD – Genel Üst Düzey Etki Alanları

gTLD kategorisi, en çok tanınan TLDleri içerir. Diğer bir deyişle, aşağıdakiler gibi yaygın seçeneklere sahip kategoridir:

.com
.org
.net

Bu iyi bilinen isimlerin yanı sıra, aşağıdakiler gibi oldukça popüler olan diğer genel seçenekleri de bulacaksınız:

.xyz
.biz
.info

Bu genel alan adlarının bir web sitesinin amacına gevşek bir şekilde bağlı olması gerekirken – örneğin, .org kuruluşlar içindir – herkes bu alan adlarının çoğunu kaydedebilir.

2011 yılı civarında ICANN, şirketlere ve kuruluşlara kendi gTLDlerini kaydettirmeleri için kapıyı açtı. Bu da gTLDlerin listesini büyük ölçüde genişletti ve neden şu anda gTLDlere sahip olduğumuzu açıklıyor:

.oldnavy
.google
.oracle
.mitsubishi

Kuruluşlar; işletme adları için gTLDleri kaydetmeye ek olarak, aşağıdakiler gibi daha “genel” gTLDleri de kaydettirdi:

.mom
.money
.motorcycles
.realestate
.republican
.democrat

Ayrıca belirli coğrafi alanlar için gTLDler de bulacaksınız. Bunlara bazen GeoTLDler denir ancak bunlar gerçekten sadece gTLDlerin bir alt kümesidir. Buradaki örnekler:

.nyc – yalnızca New York City sakinleri tarafından kullanılabilir.
.paris
.berlin
.istanbul

ICANN politikasındaki bu değişiklikten önce, yalnızca 22 kullanılabilir gTLD vardı. Şimdi; biz bu yazıyı yazarken, 1200’den fazla farklı gTLD mevcut . Hepsini IANA web sitesinde görüntüleyebilirsiniz .

2. sTLD – Sponsorlu Üst Düzey Etki Alanları

sTLD grubu; bir işletme, hükümet veya diğer gruplar gibi belirli bir kuruluş tarafından desteklenen TLDleri içerir.

Buradaki en yaygın örneklerden bazıları şunlardır:

.gov – Hükumetler tarafından kullanılır.
.edu – Lise sonrası kurumlar için kullanılır.
.mil – Ordu tarafından kullanılır.

Ancak, aşağıdakiler gibi daha küçük sTLDler de bulabilirsiniz:

museum – müzeler için ayrılmıştır.
.jobs – insan kaynakları yöneticileri için ayrılmıştır ve İnsan Kaynakları Yönetimi Derneği tarafından desteklenmektedir.
.post – Evrensel Posta Birliği tarafından desteklenmektedir.
.travel – seyahat acenteleri ve benzeri işletmeler için ayrılmıştır.

Çok sayıda gTLD’nin aksine, bu makaleyi yazdığımız sırada yalnızca 14 sTLD vardır.

3. ccTLD – Ülke Kodu Üst Düzey Etki Alanları

ccTLDler, belirli ülkeleri temsil eden üst düzey alan adlarıdır. Yaygın örneklerin kısmi bir listesi:

.us – ABD
.tr – Türkiye
.uk – Birleşik Krallık
.eu – Avrupa Birliği
.de – Almanya
.fr – Fransa
.cn – Çin
.es – İspanya
.ru – Rusya
.ca – Kanada
.nl – Hollanda
.in – Hindistan
.ch – İsviçre
.jp – Japonya
.cn – Çin
.br – Brezilya
.id – Endonezya
.vn – Vietnam

Toplamda 312 farklı ccTLD vardır. Bazıları o bölgede bir alan satın almak için ikamet kısıtlamaları uygularken, diğerleri herkese açıktır ve dünyanın herhangi bir yerinden insanlar tarafından satın alınabilir.

Google; gerçek ziyaretçilere web sitenizin hangi ülkede hizmet verdiğini söylemenize yardımcı olmanın yanı sıra, sitenizi coğrafi olarak hedeflemenize yardımcı olmak için ccTLDleri kullanabilir. Bu nedenle, sitelerini farklı pazarlarda yerelleştirmek için ccTLD kullanan birçok büyük marka bulabilirsiniz. Örneğin:

Amazon.com
Amazon.com.tr
Amazon.de

Endişelenmeyin, Google ayrıca .io alan adınızın yalnızca Hint Okyanusu’na hizmet etmediğini anlayacak kadar akıllıdır! Aslında coğrafi olmayan nedenlerle yaygın olarak kullanılan bazı ccTLDler olduğundan, Google’ın gccTLDler (Genel Ülke Kodu Üst Düzey Etki Alanı) olarak değerlendirdiği belirli bir ccTLD listesi vardır.

Farklı TLDlere Sahip Olmanın Amacı Nedir?

Genel fikir; tüm bu farklı TLD’lere sahip olmanın, web sitenizle ilgili bilgileri alan adınız aracılığıyla iletmenize yardımcı olabileceğidir.

Kalplerimize yakın ve değerli bir örneğe bakalım – WordPress.

Aslında yeni WordPress kullanıcıları için sonsuz bir kafa karışıklığı kaynağı olan iki farklı WordPress sitesi var. Her birinin farklı bir TLD’si vardır ve bu aslında sitenin ne hakkında olduğunu belirtmek için oldukça iyi bir iş çıkarır:

WordPress.com: Automattic’in ticari kâr amacı güden girişiminin sitesidir.
WordPress.org: Kâr amacı gütmeyen, WordPress Foundation organizasyonu tarafından yönetilen açık kaynaklı WordPress yazılımının sitesidir.

TLDleri Yönetmekten Kim Sorumlu?

ICANN – İnternet Tahsisli İsimler ve Numaralar Kurumu’nun kısaltması – TLDleri IANA aracılığıyla yönetmekten sorumlu, kâr amacı gütmeyen bir kuruluştur. Yani IANA, ICANN’in bir bölümüdür. Ayrıca ICANN/IANA, bazı TLDlerin sorumluluğunu diğer kuruluşlara devredebilir.