OSI Modeli Nedir?

OSI (Open System Interconnection) basit tabirle açık sistemler için tasarlanmış olan bilgisayarlar arası iletişimi sağlayan iletişim standartıdır.

OSI Referans Modeli’nin Avantajları

• Karmaşıklığı azaltır,
• Arayüzleri standartlaştırır,
• Çok üreticili bir geliştirme ortamı sağlar,
• Modüler mimari imkanı sunar,
• Gelişime ivme kazandırır,
• Öğretimi ve öğrenmeyi kolaylaştırır.

OSI Tarihi

İlk olarak 1970 sonları, 1980 başları gibi ortaya çıkmıştır. Daha sonra 1984 yıllında ise yeni bir düzenleme ile beraber OSI (Open System Interconnection) referans modeli olarak yayınlaşmıştır.

OSI modeli bir bilgisayardaki uygulamanın, iletişim ortamı üzerinden başka bir bilgisayarda çalışan uygulamanın arasında ki iletişimin tüm adımlarını tanımlar.

OSI toplamda 7 katmandan oluşmaktadır. Bunlar;

• Fiziksel Katman
• Veri Bağlantı Katmanı
• Ağ Katmanı
• Taşıma Katmanı
• Oturum Katmanı
• Sunuş Katmanı
• Uygulama Katmanı

Fiziksel Katman (Physical Layer)

Fiziksel katman verilerin kablo üzerindeki yapısını tanımlar. Veriler bit şeklinde iletilir. Verilerin yani bitlerin elektrik, ışık veya radyo sinyallerine nasıl çevrileceğini ve aktarılacağını tanımlar. Veri iletimi için iki cihazında aynı kurallar çerçevesinde tanımlanmış olması gerekmektedir.

Fiziksel Katman Protokolleri

• SLIP(Serial Line Internet Protocol)
• PPP (Point to Point Protocol)

SLIP (Serial Line Internet Protocol)

• Seri iletişim tekniklerini kullanarak IP verilerinin iletimini sağlayan protokoldür.
• Dial-Up ya da kiralık hat bağlantılarında kullanılır.
• Veriler seri iletişim teknikleri kullanılarak iletilir.

PPP (Point to Point Protocol)

SLIP’e benzemektedir. PPP’de dial-up bağlantıda kullanılır. SLIP’den ayrıldığı nokta ise;

• Verileri sıkıştırır,
• Genellikle bir çok donanım destekler,
• Hata belirleme ve düzeltme algoritmaları kullanır.

Veri Bağlantı Katmanı (Data Link Layer)

Veri bağlantı katmanı fiziksel katmana ulaşabilmek için gerekli kuralları belirler. Bu katman da ağ katmanından gelen veriler fiziksel katmana gönderilirler. Bu aşamada veriler belli parçalara bölünürler. Bu parçaların her birine çerçeve veya paket denilir.

Veri bağlantı katmanının büyük çoğunluğu ağ kartı üzerinde gerçekleşir. Bu katman 2 alt bölüme ayrılır.

• MAC (Media Access Control)
• LLC (Logical Link control)

 

MAC (Media Access Control)

Media Access Control (MAC) katmanı alıcı ve göndericinin MAC adresleri ile hata kontrol kodunu (CRC) paketleyip fiziksel katmana aktarır. Alıcı ise bu işlemleri tersine çevirerek LLC (Logical Link Control) katmanına gönderir.

Logical Link Control (LLC)

LLC katmanı,  ağ katmanı için geçiş görevi görür. Hedef makine ile kaynak makinenin aynı protokoller ile iletişime geçebilmesi için protokole ait özel portlar(SAP, Service Access Points) oluşturur.

LLC katmanının bir diğer görevi ise gönderilen paketlerin kontörlünü sağlar. Yani bozuk giden patketlerin tekrar gönderilmesinden,  alıcının alabileceği kapasiteden fazlasını göndermemek (Flow Conrol) gibi kontrollerden sorumludur.

Ağ Katmanı (Network Layer)

Ağ katmanında veri paketinin başka bir ağa gönderilmesi gerektiğinde yönlendiricilerin kullanacağı bilgi eklenmektedir. Veriler paketler halinde taşınmaktadır.

Yönlendiriciler bu katmanda tanımlıdırlar.

Ağ Katmanı Protokolleri

• ICMP (Internet Control Message Protocol)
• ARP (Address Resulotion Protocol)
• IGMP (Internet Group Protocol)
• IP (Internet Protocol)

ICMP (Internet Control Message Protocol)

Paketin gönderilmesi sırasında oluşan hataları mesaj veya rapor gönderir.

ARP (Address Resulotion Protocol)

Yerel ağ adreslerini ya da donanım adreslerini önbellekler. Ağ adresi ve MAC adresi arasında ki dönüşümü sağlar.

IGMP (Internet Group Management Protocol)

Bir grupta ki hostları, multicast (bir gönderici ile birçok alıcı arasında ki iletişim) routera (yönlendirici) gönderir.

IP(Internet Protocol)

Bir ağa bağlı cihazın diğer cihazlar ile arasında ki iletişimi sağlayan ana adrestir.

Taşıma Katmanı (Transport Layer)

Taşıma katmanı, üst katmanlardan gelen veriyi ağ paketi boyutunda parçalayarak segment halinde sonraki katmana uçtan uca ilettikten sonra iletip iletilmediğini kontrol eder.

Oturum Katmanı (Session Layer)

Oturum katmanı, ana makinenin birden fazla client ile iletişim için de olduğu zaman, doğru client ile iletişim kurabilmesini sağlar.

İletişimler farklı otorumlar aracılığıyla farklı clientlarla yapılır.

Sunuş Katmanı (Presentation Layer)

Sunuş katmanının ana görevi giden veriyi diğer bilgisayara anlaşılır bir biiçimde çevrilmesini sağlar. Encrypiton ve decrypiton bu katmanda gerçekleşir.

Uygulama Katmanı (Applitacion Layer)

Uygulama katmanı kullanıcıya en yakın olan katmandır. Kullanıcılar bu katmada farklı yazılımlar ile verileri birleştirip gerçek dataya ulaşmaktadırlar. FTP, HTTP, Telnet gibi protokoller bu katmanda çalışmaktadır.